Małopolskie uzdrowiska - czym oddychają mieszkańcy i turyści w Krynicy-Zdroju i Piwnicznej- Zdroju? Podsumowanie ostatniego etapu akcji „Małopolska bez smogu”

Od  7 do 20 grudnia, w ramach ostatniego etapu akcji „Małopolska bez smogu” realizowanej przez Radio Kraków i Polski Alarm Smogowy przy wsparciu Województwa Małopolskiego, przenośne pyłomierze badały jakość powietrza w dwóch małopolskich uzdrowiskach: Krynicy-Zdroju i Piwnicznej-Zdroju. Okres pomiarowy objął 11 pełnych dób, w trakcie których norma dobowa dla pyłu zawieszonego PM10 została przekroczona dwa razy w Piwnicznej (14 i 15 grudnia 2021 r.). W tym okresie (13- 14 grudnia),  w niektórych  małopolskich powiatach, mieliśmy do czynienia z przekroczeniem poziomu informowania oraz ryzykiem wystąpienia poziomu alarmowego dla pyłu zawieszonego PM10, co było związane z warunkami pogodowymi utrudniającymi rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń, powstałych  w wyniku spalania węgla i drewna w gospodarstwach domowych. W Krynicy-Zdrój w badanym terminie norma dobowa nie została przekroczona.

W czasie trwania monitoringu zaobserwowano duże zróżnicowanie w stężeniach pyłu. Najwyższe stężenia zostały zanotowane wieczorem i w nocy, co jest ściśle związane z wykorzystywaniem paliw stałych do ogrzewania domów. Maksymalna wartość stężenia średnio godzinowego wyniosła 49 µg/m³ w Krynicy-Zdroju (15 grudnia, średnia z okresu 00:00-01:00) oraz 116 µg/m³  w Piwnicznej - Zdroju (14 grudnia, średnia z okresu 16:00-17:00). Przy czym dla obu miejscowości, dzienne piki stężeń wypadały na okres godzin 16 – 24, co najprawdopodobniej jest związane z powrotem mieszkańców z pracy oraz ogrzewaniem budynków przed nocą.

W Krynicy, poza kilkoma pikami, jakość powietrza według indeksu CAQI utrzymywała się w granicach poziomu „bardzo dobry”. Dla Piwnicznej wartość indeksu znajdowała się w granicach „bardzo dobry-średni”. Średnie stężenie za cały okres pomiarowy dla Krynicy-Zdroju wyniosło 18,7 µg/m³ , a dla Piwnicznej -Zdroju – 31,3 µg/m³ Dane pomiarowe porównano z najbliższą stacją referencyjną GIOŚ, znajdującą się w Nowym Sączu.

W Piwnicznej-Zdroju, podobnie jak wcześniej w Nowym Targu i Czernichowie, ustawiona została również specjalna instalacja - kilkumetrowy model ludzkich płuc wykonany z białej, przepuszczalnej materii. Podczas  akcji  płuca  „oddychały” przepuszczanym przez nie powietrzem i filtrowały zawieszone w nim zanieczyszczenia. Wystarczy porównać zdjęcia instalacji z kolejnych  dni akcji, aby zobaczyć zmianę koloru płuc spowodowaną osadzającym się na nich pyłem zawieszonym.

Harmonogram akcji „Małopolska bez smogu”:
- 12.11 do 23.11: pomiary jakości powietrza w Mogilanach (pyłomierz) i Czernichowie (pyłomierz + mobilny model płuc),
- 24.11 do 6.12: pomiary jakości powietrza w Czarnym Dunajcu (pyłomierz) i Nowym Targu (pyłomierz + mobilny model płuc)
- 7.12 do 20.12: pomiary jakości powietrza w Krynicy-Zdroju (pyłomierz) i Piwnicznej-Zdroju (pyłomierz + mobilny model płuc).
- 20 grudnia - debata podsumowująca akcję.

Dane i podsumowanie wyników opracowane przez Polski Alarm Smogowy.

Organizatorzy akcji:

• Radio Kraków
• Polski Alarm Smogowy

Partner główny:

• ekoMałopolska

Akcja prowadzona we współpracy z gminami: Mogilany, Czernichów, Nowy Targ, Czarny Dunajec, Krynica-Zdrój i Piwniczna-Zdrój.

fot. Agnieszka Lompart-Porębska, Urząd Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój