ABC gminnej profilaktyki uzależnień

"Dopalacze to potoczna nazwa różnego rodzaju produktów o zróżnicowanym składzie, zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii „.Działają na ośrodkowy układ nerwowy (mózg). Spożycie ich wywołuje w organizmie człowieka reakcje podobne do efektu substancji narkotycznych zdelegalizowanych (często silniejsze).Stanowią duże zagrożenie dla zdrowia i życia osoby, która je spożyje. Są mieszankami groźnych trucizn, toksycznych związków, powodujących mocne, nienaturalne reakcje organizmu. Łatwo je przedawkować, co prowadzi do poważnych, niebezpiecznych konsekwencji dla zdrowia fizycznego i psychicznego, a nawet śmierci. Działają pobudzająco i halucynogennie. Ich zażycie ma dać energetycznego "KOPA", wywołać stan odurzenia, euforii, halucynacje, omamy. Producenci nie podają pełnego składu chemicznego dopalaczy, który w kolejnych odmianach produkcji ulega ciągłym ewolucjom, a związków chemicznych o psychoaktywnym działaniu, (które stosunkowo łatwo można otrzymać), szacuje się na ponad 10 tys. W sprzedaży występują pod różnymi nazwami np. "kosiarz", "mocarz", "konkret", "funky”, „papierek lakmusowy" i inne. W handlu spotykamy je w postaci kolorowych tabletek, kapsułek, proszku, pokruszonych mieszanek ziołowych, znaczków do lizania lub samoprzylepnych do ciała. Opakowanie dopalaczy stanowią foliowe lub papierowe torebeczki, bez wyszczególnienia zawartych w substancji składników, instrukcji stosowania, czy listy ubocznych skutków. W Polsce dopalacze wprowadzono na rynek, jako "produkty kolekcjonerskie, nie nadające się do spożycia", a tym samym nie podlegające kontroli Państwowej Inspekcji Farmaceutycznej. 

Objawy po spożyciu, udzielenie pierwszej pomocy

Jeżeli zauważalna byłaby nagła zmiana w zachowaniu dziecka, które ze spokojnego, radosnego zaczyna być agresywne, śmieje się, wygłupia, bez powodów przejawia zmienne nastroje albo unika kontaktów, zamyka się w swoim pokoju, zaniedbuje naukę, to winno wzbudzić niepokój rodziców. Dopalacze też mogą powodować bezsenność, bóle brzucha, kołatanie serca, wymioty. W takiej sytuacji należy natychmiast podać dużo wody do picia i zawieść dziecko do szpitala, gdzie zostanie podana kroplówka, która rozcieńczy jego stężenie we krwi. W przypadku osłabienia akcji serca stosuje się elektrolity. Dobrze jest zabrać ze sobą, (jeśli to możliwe), opakowanie po dopalaczu, które może być przydatne do szybkiej identyfikacji środka, a tym samym szybszego wyboru właściwej metody odtruwania organizmu.

Terapia

Zażywanie substancji psychoaktywnych powoduje szybkie uzależnienie, dlatego z podjęciem leczenia nie można zwlekać. Podstawową jego formą są rozmowy z psychoterapeutą oraz psychoedukacja. Dziecko poznając zagrożenia, jakie stwarza zażywanie dopalaczy, zastanowi się, czy powinno sięgać po nie, czy nie. Terapia w profesjonalnym ośrodku leczenia uzależnień, rozpoczyna się od odtrucia organizmu, a następnie uczestnictwa w 6-tyg. programie terapeutycznym (indywidualne spotkania z terapeutą i sesje grupowe). Po zakończeniu tego etapu winna nastąpić kontynuacja go, w warunkach ambulatoryjnych (grupa wsparcia).Tak poprowadzona terapia winna spowodować zmianę sposobu myślenia i radzenia sobie w trudnych sytuacjach.

W ostatnich latach odnotowano wiele przypadków silnego zatrucia dopalaczami ( trwałego uszkodzenia funkcji mózgu, innych organów, a także śmierci). Należy apelować i ostrzegać młodych przed kupowaniem ich, korzystaniem z poczęstunku, zażywaniem. Producenci, sprzedawcy, kierują się przede wszystkim zyskiem. Wiek użytkowników niebezpiecznie obniża się, a jednocześnie gwałtownie wzrasta popularność tych środków wśród młodzieży. 

Sprzedając dopalacze - sprzedają śmierć!

Istnieje pilna potrzeba skoordynowania działań i wprowadzenia długofalowego programu profilaktyczno-edukacyjnego, z udziałem wielu środowisk: medycznego, prawniczego, nauczycielskiego, rodziców i młodzieży. Sprzeciw powinna budzić specyfika i taktyka rozprowadzania substancji, jako "produktu kolekcjonerskiego, nie przeznaczonego do spożycia". Na opakowaniach producenci powinni umieszczać dokładny jej skład i informację dotyczącą skutków działania na organizm człowieka. Zakazem objąć należy promocję i reklamę.

Warto poznać te zagrożenia, aby zdążyć w porę z zastosowaniem działań profilaktycznych (rozmowy informacyjno-ostrzegawcze ukazujące zgubny wpływ środków psychoaktywnych na młody organizm). Dr S. Wolniak, psychiatra, psychoterapeuta ordynator kliniki psychiatrycznej i terapii uzależnień, ostrzega: "Wystarczy jednorazowe zażycie dopalacza, by doszło do nieodwracalnego uszkodzenia mózgu. Skutkiem zniszczenia jednego z ośrodków kory mózgowej może być np. utrata wzroku, słuchu, zaburzenia mowy". 

Zbliża się czas świąteczno-noworoczny, Sylwester, karnawał, zimowe ferie, wzmożony okres towarzyskich spotkań, wyjazdów na zimowiska, odwiedzin, dyskotek, w gronie rówieśników i nie tylko. Korzystaj z dobrej zabawy bez "psychoaktywnego dopingu"! Bądź asertywny podczas towarzyskiego poczęstunku i namawiania do zakupu nieznanej Ci substancji.

Broń się przed zagrożeniem! Ty decydujesz o swoich wyborach Wybieraj mądrze!

Gdzie można uzyskać pomoc?

• 800-060-800 - całodobowa infolinia
• 800-100-100 - telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawach bezpieczeństwa  

Gminna Komisja RPAiN

 (oprac. MaŹ, na pdst. S.Wolniak "Dopalacze mogą zabić", Wikipedia)